ถ้ารัฐบาลทำให้หวยออนไลน์มีจริง ใครได้ใครเสีย?

แนวคิดการผลิตสลากรูปแบบใหม่หรือเป็นการสานต่อหวยออนไลน์ กลายเป็นประเด็นถกเถียงว่าจะแก้ปัญหาหวยใต้ดิน หวยใต้ดินออนไลน์และการขายลอตเตอรี่เกินราคาได้จริงหรือไม่ นอกจากนี้ยังมีประเด็นของ โรคติดพนัน ที่รัฐไม่ควรมองข้ามเพราะเป็นปัญหาสาธารณสุขของหลายประเทศทั่วโลก

     จากการผลักดันแก้ไขพรบ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ให้เข้าสู่การพิจารณาของ สนช. หรือสภานิติบัญญัติแห่งชาติแล้ว โฆษกคณะกรรมการสลากกินแบ่งรัฐบาลเผยว่า การแก้ไขกฎหมายไม่ได้เกี่ยวกับการจะออกสลากใหม่ในขณะนี้ เนื่องจากบอร์ดบริหารชุดนี้ไม่มีแผนจะผลิตทั้ง สลากออนไลน์หรือหวยออนไลน์ ลอตโต้หรือเกมใหม่ๆ แต่จะมีถ้าจะมีก็เป็นเรื่องของบอร์ดในอนาคต

     ทันทีที่หวยออนไลน์เป็นข่าวใหญ่โต บริษัทเอกชนต่างๆ ที่มีการขายหวยออนไลน์และลอตเตอรี่ออนไลน์ ได้ออกตัวประกาศว่าพวกเขาพร้อมที่จะสานต่อโครงการหวยออนไลน์ให้รัฐบาล แต่เหล่าแผงแม่ค้าลอตเตอรี่การผลิตหวยออนไลน์นั้นจะสร้างผลกระทบให้แก่พวกเขา โดยเป็นการแก้ปัญหาลอตเตอรี่เกินราคาที่ไม่ตรงจุด แถมยังเป็นการมอมเมาประชาชนอีกด้วย

จะสังเกตได้จากข่าวว่า การผลักดันหวยออนไลน์ นั้นมีจุดประสงค์ในการหาเงินเข้ารัฐเป็นจุดที่สำคัญ โดยหวังเข้าไปดึกส่วนแบ่งในตลาดของธุรกิจหวยใต้ดิน หวยใต้ดินออนไลน์ และธุรกิจที่เกี่ยวกับหวยออนไลน์ โดยจะมีผลกระทบโดยตรงต่อผู้ขายลอตเตอรี่ที่ถูกกฎหมายอยู่แล้วอีกด้วย

     แต่จุดที่น่าสนใจที่ค่อนข้างจะเลือนลางและไม่เป็นที่สนใจมาก คือ การกระจายข่าวว่าอาจจะมีการปลอมแปลงลอตเตอรี่โดยการใช้รูปภาพแทนตัวเลข มีการเพิ่มความถี่ในการออกผลรางวัล และมีการขายผ่านแอปพลิเคชันมือถืออีกต่างหาก โดยจุดมุ่งหมายนี้คือการทำให้การเล่นหวยออนไลน์ เข้าถึงได้ง่าย เล่นง่ายขึ้น และกว้างขวางมากขึ้น เป็นอีกจุดอันตรายที่รัฐไม่ควรมองข้ามจริงๆ 

     หากจะมีการถกประเด็นการต่อสู้เรื่องความที่ประเทศไทยเป็นเมืองพุทธ หรือ การมอมเมาการพนันออนไลน์และหวยออนไลน์ออกไปก่อน เนื่องจากเป็นการต่อสู้เชิงหลักการที่เป็นนามธรรม ไม่ลงลึกถึงสิ่งที่จับต้องได้หรือรูปธรรมเท่าที่ควรนัก ทุกคนควรรับทราบว่าปัจจุบัน วงการแพทย์ทั่วโลกยอมรับแล้วว่า โรคติดพนันเป็นโรคในกลุ่มเดียวกับการติดสารเสพติด

     ในบางประเทศที่มีการเปิดให้เล่นการพนันทั้งแบบออฟไลน์และออนไลน์นั้น ถึงแม้ว่าจะเปิดให้เล่นแบบเสรีแล้ว ก็ยังคงมีความพยายามในการป้องกันไม่ให้เด็กและเยาวชนเล่นการพนัน มีการรณรงค์และสร้างความรู้เรื่องการพนัน ถึงแม้ว่าจะมีรายได้มหาศาลเข้ารัฐบาลแต่ก็ไม่สามารถหลีกเลี่ยงผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับประชาชนในประเทศได้เลย

จากข้อมูลวิชาการต่างๆ จะพบว่าเมื่อผู้คนเริ่มเข้าสู่วงการการพนันและหวยออนไลน์แล้ว ส่วนใหญ่จะไม่หยุดอยู่ที่การพนันชนิดเดียว เมื่อติดพนันแล้วจะมีเรื่องของสุรา เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สารเสพติดอื่นๆ และมีโอกาสเกี่ยวข้องไปกับปัญหาอาชญากรรมและโรคทางจิตเวชได้อีกด้วย แม้ว่าจะมีมาตรการทางกฎหมายในการจำกัดการเล่นพนันรวมถึงอายุของผู้เล่นก็จริง แต่ไม่สามารถปิดกั้นการเล่นพนันออนไลน์และหวยออนไลน์ได้ หากเริ่มเล่นพนันตั้งแต่อายุน้อยก็อาจจะเสี่ยงต่อการป่วยโรคติดพนันมากกว่าในผู้ใหญ่ เพราะในช่วงอายุน้อยมีการพัฒนาสมองที่รวดเร็วกว่า หากติดพนันแต่เด็ก พัฒนาการทางสมองจะเบี่ยงเบนไปจากปกติ ความรุนแรงของโรคและการบำบัดฟื้นฟูจะมีผลมากกว่าในผู้ใหญ่ ปัจจัยหลักที่เชื่อมโยงกับโรคติดพนันคือเม็ดเงินและเวลาที่ใช้ในการเล่นที่เพิ่มขึ้น ก็จะยิ่งติดมากขึ้นตามลำดับ

     การที่รัฐบาลจะเสนอให้พนันออนไลน์ และหวยออนไลน์ถูกกฎหมายอาจจะไม่ใช่การเพิ่มส่วนแบ่งทางการตลาดจากการพนันเดิมที่มีอยู่ก่อนแล้ว แต่เป็นการเพิ่มประมาณการเล่นพนันโดยรวมก็ได้ แม้แต่การเปิดบ่อนหรือคาสิโนถูกกฎหมายก็ไม่ได้จะทำให้บ่อนผิดกฎหมายหลายปิดตัวลง และไม่ได้ทำให้คนไม่ออกยังบ่อนในต่างประเทศ จึงจำเป็นต้องมีการวิเคราะห์ผลกระทบโดยรวมอย่างละเอียดและถี่ถ้วน ต้องมีมาตรการจัดการผลกระทบอย่างจริงจังและเข้มแข็ง ไม่ใช่แค่มุ่งหวังในการหาเงินเข้ารัฐอย่างเดียว 

     หากมีการนำเสนอการพนันรูปแบบใหม่ๆ โดยขาดสำนึกและรับผิดชอบ อาจจะเป็นการชักนำให้สังคมไทยยอมรับการพนันมากขึ้น ต้องมีการนำเสนอผลกระทบและมาตรฐานในการจำกัดหรือลดผลกระทบด้วย เนื่องจากการยอมรับว่าการจัดการโรคติดพนันเป็นปัญหาสาธารณสุข เพราะฉะนั้นรัฐควรวางแผนไว้ทั้งหมด 3 ข้อในระดับเล็กไปถึงใหญ่ ได้แก่

  1. การทำให้ประชาชนไม่เล่นการพนัน
  2. จำกัดปัญหาที่เกิดในกลุ่มผู้เล่นพนัน
  3. การบำบัดและฟื้นฟูผู้ติดพนัน

     ถ้ารัฐละเลยที่จะป้องกันโรคการติดพนัน หวยออนไลน์ถ้าหากถูกกฎหมายขึ้นมาจริงๆ ก็อาจจะสร้างเม็ดเงินให้กับรัฐบาลเองอย่างมหาศาล แต่ก็จะเป็นการเพิ่มปัญหาที่ต้องใช้งบประมาณเพื่อนำไปแก้ไขในระยะยาว ที่สำคัญคือจะกระทบต่อศักยภาพของประชาชนในการขับเคลื่อนประเทศ